Πώς μπόρεσε ν’ αποτυπωθεί τόσος πόνος σε μια ζωγραφιά ενός επτάχρονου παιδιού;
Ήμουν παιδί της αλάνας και των αγρών, αλλά το δράμα της Μεγάλης Εβδομάδας το ζούσαμε στην οικογένεια ιδιαίτερα έντονα… Ήταν η μάνα, που νυχτόημερα προσευχόταν γονατιστή μπροστά στο αναμμένο καντήλι… Ήταν ο ιεροψάλτης πατέρας, που συχνά μας έπαιρνε μαζί του στους ναούς όπου έψαλλε… Θυμάμαι κάποιες Μεγάλες Τετάρτες και Μεγάλες Πέμπτες την ευλάβεια με την οποία ανέβαινε στο στασίδι, μας στοίχιζε δεξιά κι αριστερά του, μας έδινε τον τόνο με το μικρό διαπασών και -υποβάλοντάς μας τη σκέψη πως εκείνη τη στιγμή κάνουμε κάτι πολύ σπουδαίο- περιμέναμε το μικρό του νεύμα για να μελωδήσουμε με μια φωνή, πατέρας και παιδιά, όσο καλύτερα μπορούσαμε τον περίφημο “εναρκτήριο” ύμνο των ακολουθιών αυτών των ημερών: “Ότε οι ένδοξοι μαθηταί…” Και τα βράδυα μας αποκοίμιζε σιγοψέλνοντας γλυκά, μέχρι να κλείσουν τα βλέφαρα…
Ήταν ακόμα οι εντυπωσιακές ακολουθίες που παρακολουθούσαμε στον μητροπολιτικό ναό της Λαμίας… Στον ναό αυτό ένιωσα για πρώτη φορά τι σημαίνει μεγαλοπρέπεια! Χτισμένος με αριστουργηματικό σχέδιο της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής και κοσμημένος εσωτερικά με μάρμαρα από τα χέρια του Χαλεπά (που δεν σώζονται πια) και θαυμάσιες εικόνες των αγιορειτών Ιωσαφαίων, ήταν η Αγια-Σοφιά της πόλης μας! Στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 έζησε λαμπρές στιγμές, με τον επιβλητικό δεσπότη Δαμασκηνό στον επισκοπικό θρόνο, με πρωτοψάλτη τον μεγαλοφωνότατο Τραπεζούντιο Κωνσταντίνο Κιτρίδη και προεξάρχοντα των τελετουργιών τον αυστηρό αλλά και καλλιφωνότατο πρωτοσύγγελο Αγαθόνικο Φιλιππότη (απόγονο του μεγάλου Τήνιου γλύπτη Φιλιππότη και μετέπειτα μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής). “Χαρά στη μάνα που σε γέννησε..”, θυμάμαι τη δημόσια επευφημία μιας γυναίκας να κόβει την απόλυτη σιγή του πλήθους, καθώς ο Αγαθόνικος κρατώντας τον Εσταυρωμένο εκφωνούσε, με τον δικό του ανεπανάληπτο τρόπο, το “Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…”
Ξαναβλέποντας τώρα την παιδική αυτή άτεχνη ζωγραφιά (το δείχνουν άλλωστε και τα …τρικυμιστά φωτοστέφανα), έτσι κάπως μπορώ να εξηγήσω το βίωμα του πόνου που την διαποτίζει… (Παιδικό σχέδιο που έκανα στα επτά μου χρόνια).
Αθανάσιος Τσουκνίδας
4 Μαΐου 2024
Ήμουν παιδί της αλάνας και των αγρών, αλλά το δράμα της Μεγάλης Εβδομάδας το ζούσαμε στην οικογένεια ιδιαίτερα έντονα… Ήταν η μάνα, που νυχτόημερα προσευχόταν γονατιστή μπροστά στο αναμμένο καντήλι… Ήταν ο ιεροψάλτης πατέρας, που συχνά μας έπαιρνε μαζί του στους ναούς όπου έψαλλε… Θυμάμαι κάποιες Μεγάλες Τετάρτες και Μεγάλες Πέμπτες την ευλάβεια με την οποία ανέβαινε στο στασίδι, μας στοίχιζε δεξιά κι αριστερά του, μας έδινε τον τόνο με το μικρό διαπασών και -υποβάλοντάς μας τη σκέψη πως εκείνη τη στιγμή κάνουμε κάτι πολύ σπουδαίο- περιμέναμε το μικρό του νεύμα για να μελωδήσουμε με μια φωνή, πατέρας και παιδιά, όσο καλύτερα μπορούσαμε τον περίφημο “εναρκτήριο” ύμνο των ακολουθιών αυτών των ημερών: “Ότε οι ένδοξοι μαθηταί…” Και τα βράδυα μας αποκοίμιζε σιγοψέλνοντας γλυκά, μέχρι να κλείσουν τα βλέφαρα…
Ήταν ακόμα οι εντυπωσιακές ακολουθίες που παρακολουθούσαμε στον μητροπολιτικό ναό της Λαμίας… Στον ναό αυτό ένιωσα για πρώτη φορά τι σημαίνει μεγαλοπρέπεια! Χτισμένος με αριστουργηματικό σχέδιο της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής και κοσμημένος εσωτερικά με μάρμαρα από τα χέρια του Χαλεπά (που δεν σώζονται πια) και θαυμάσιες εικόνες των αγιορειτών Ιωσαφαίων, ήταν η Αγια-Σοφιά της πόλης μας! Στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 έζησε λαμπρές στιγμές, με τον επιβλητικό δεσπότη Δαμασκηνό στον επισκοπικό θρόνο, με πρωτοψάλτη τον μεγαλοφωνότατο Τραπεζούντιο Κωνσταντίνο Κιτρίδη και προεξάρχοντα των τελετουργιών τον αυστηρό αλλά και καλλιφωνότατο πρωτοσύγγελο Αγαθόνικο Φιλιππότη (απόγονο του μεγάλου Τήνιου γλύπτη Φιλιππότη και μετέπειτα μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής). “Χαρά στη μάνα που σε γέννησε..”, θυμάμαι τη δημόσια επευφημία μιας γυναίκας να κόβει την απόλυτη σιγή του πλήθους, καθώς ο Αγαθόνικος κρατώντας τον Εσταυρωμένο εκφωνούσε, με τον δικό του ανεπανάληπτο τρόπο, το “Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…”
Ξαναβλέποντας τώρα την παιδική αυτή άτεχνη ζωγραφιά (το δείχνουν άλλωστε και τα …τρικυμιστά φωτοστέφανα), έτσι κάπως μπορώ να εξηγήσω το βίωμα του πόνου που την διαποτίζει… (Παιδικό σχέδιο που έκανα στα επτά μου χρόνια).
Αθανάσιος Τσουκνίδας
4 Μαΐου 2024
